Zergatik akuiluak eta azenarioak ez diren (ia inoiz) eraginkorrak motibazioan? Lan motibaziorako 3 gako

 

Daniel Pink-ek konduktismoan oinarritutako motibazio sinismen eta sistema tradizionalak ezbaian jartzen ditu. Konduktismoaren arabera aktibitate bat saritzen baduzu gehiagotan emango da, eta zigortzen baduzu ordea, gutxiagotan. (2 Bideo, 11m guztira)

Laneko motibazio mailari buruzko edozein eztabaidaren oinarrizko urratsa zalantzarik gabe honakoa da: pertsonek bizitzeko behar batzuk ditugu: soldata bat, ordainketa batzuk, zenbait extra, oporrak, eta abar. Ordain hauek egokiak ez badira, edo justuak, pertsonak egoeraren justizia ezari erreparatuko dio eta horrek sortzen duen antsietatean jarriko du atentzioa. Ez dugu ez motibazio estrinseko ez intrinseko-rik lortuko: oso motibazio gutxi lortuko dugu. (Bideoa 2 zatitan, 1. zatia klik hemen, eta 2. zatia klik hemen)

Behin minimoak bermatuta ordea, aktibitate bat saritzeak edo zigortzeak hain juxtu bilatzen duenaren kontrakoa ekar lezake, paradoxikoki; hau da, sariak aktibitatea gutxituarazi dezake, eta zigorrak haziarazi.

 

Bereziki jakintzaren langileengan, hau da lan soilik mekanikoak ez dituztenengan, akuilua eta azenarioa erabiltzeak honakoak ekar litzazke:

1.­- Motibazio intrinsekoa desagertarazi

2.- Eraginkortasuna gutxitu

3.- Sormena suntsitu

4.- Jarrera onak gainditu

5.- Azpijokoak, bide zidorrak eta etika gutxiko portaerak bultzatu

6.- Mendekotasun sortzaile bihurtu

7.- Epe motzeko pentsaera bultzatu

 

Bestalde, akuilua eta azenarioa oso eraginkorrak izan litezke lan mekanikoetan, arauetan oinarritutako errutina lanetan, gutxitu daiteken motibazio intrinseko gutxi dagoelako dena dela, eta ito daiteken sormen gutxi ere bai. Are eraginkorragoak izan daitezke sariak eta azenarioak erabiltzen dituzten pertsonek arrazoitzen dutenean zergatik diren beharrezkoak eskatzen diren ekintzak, lanaren monotonia onartzen dutenean eta ahal den neurrian taldearen autonomia bultzatzen dutenean.

 

Errutinazkoak ez diren lanetan, kontzeptualagoak direnetan, goi mailako prozesu kognitiboak behar dituzten lanetan, kontingentziako sariak arriskutsuak dira, hau da “hau egiten baduzu,… hau emango dizut” motakoak. “Orain bai” deritzen berehalako sariak egokiak izan daitezke, aurretik egindako lanari baldintzatuak ez badaude eta proiektua amaitu eta gero ematen badira.

Jakintzaren langileekin egindako frogetan, herrialde eta egoera ezberdinetan egin diren esperimentu guztietan, baldintzazko sari eta zigorrek motibazio intrinsekoa eta emaitzak okertu dituzte.

Gai honen inguruko arazoetako bat honakoa da: egun oraindik enpresetan kontingentziako sariak erabiltzen direla nagusiki horrelako langileekin.

Akuiluak eta azenarioak ez badira eraginkorrak orduan, zein da konponbidea?

Erantzuna honakoa da: langileak modu egokian ordaindu, momentuko testuinguruan ordainduak diren neurrian, soldatan eta baldintzetan tematuak egon ez daitezen. Hori lortuta, 3 gako landu beharra dago motibazioa, eranginkortasuna eta emaitzak haunditzeko:

 

1. Xedea:

Motibazio maila handienak dauzkaten pertsonek beraien gainetik dauden gaiekin konektatzen dute beraien nahia eta motibazioa. Pertsona beraren beharren eremua gainditzen duten arrazoiak bilatzen ditu langile motibatuak.

 

2. Autonomia:

Pertsonen beharretako bat duten lanaren inguruko autonomia da, egiten dutenaren inguruan, denboren inguruan, taldekideen inguruan, eta teknika eta moduen inguruan. Beharrezkoa da autonomia mailak igotzen joatea bai plano indibidualean baita taldean ere, eta autonomiarekin batera erabaki hartze eremuak eta parte hartzea.

 

3. Maisutasuna:

Pertsonek maisutasunarenganako joera naturala daukagu, hobekuntzak bilatzera eta aurkitzera, gauza bat gero eta hobeto egitera. Fluxu egoerekin konektatzen du, eta aurrean daukagun erronka maila eta gure gaitasunen maila ondo parekatuak daudenean esperientzia optimoak izateko egoeran gaude.

Maisutasuna perspektiba kuestio bat da: zure gaitasunak infinituki hobetu ditzakezula asumitzen du. Noski forma asintotikoa du, ezin da erabat lortu, nahiz eta gelditu gabe hobetzen joan. Konbinaketa honen ondorioz maisutasuna era berean da erakargarria eta frustragarria.

Langile bakoitzarentzat espazio bereziak bilatzera behartuak gaude, hobekuntzarekin eta feedback askearekin suspertuak sentituko diren espazioak.

 

Zientziak frogatu du XX. mendean ohikoak ziren motibazio faktoreak, akuilua eta azenarioa modukoak, batzutan eraginkorrak direla, baina oso aplikazio eremu estuan. Zientziak frogatu du bada gehienezko eraginkortasunaren sekretua ez dagoela sarian edo zigorrean, baizik eta hirukoitza den beste faktore horretan: gure lanaren zentzua gure gainetik ikusteko ahalmenean, egiten ditugun gauzetan protagonismo eta erabaki hartze maila altuak izatean eta egunez egun gero eta hobeto lan egiteko aukera eta gaitasuna izatean.

 

– Nola leike zientziak hau aspaldi jakinik oraindik enpresetan sariak eta zigorrak aplikatzea?

– Nola bultzatu ditzakegu xedea, autonomia eta maisutasuna gure lantalde eta enpresetan

 

abantianBIT creado por:

Ion Uzkudun Amunarriz
Formador facilitador abantian

tel: +34 600 51 40 32
email: iuzkudun@abantian.es
twitter: @ionuzkudun
linkedin: http://www.linkedin.com/in/ionuzkudunabantian/es
www.abantian.es